« Ο Ποιμήν ο καλός, την ψυχήν αυτού τίθησιν υπέρ των προβάτων »
Ιερά Μητρόπολη Κισάμου και Σελίνου.Μιά γωνιά η πιό μικρή και δυτική της Κρήτης που κανείς ίσως ποτέ δεν ήλπιζε πως αυτή η δυτική μεριά θα γίνει ανατολή, και πως θα γίνει τόσο μεγάλη που θα φθάσει και απλωθεί σ’ όλο τον κόσμο.
Από τους πρώτους αιώνες του χριστιανισμού μαρτυρείτε η ύπαρξη της ιεράς Μητροπόλεως Κισάμου και Σελίνου και ο επίσκοπός της συμμετέχει στην πρώτη Οικουμενική Σύνοδο της Εκκλησίας μας.
Μεγάλη αυτή η ευλογία ! Και ύστερα δια μέσου των αιώνων και πάλι ποιμένες και Επίσκοποι της, συμμετέχουν σε συνέδρια και οικουμενικούς διαλόγους που προετοιμάζουν και επεξεργάζονται την εμφάνιση της Οικουμενικής Εκκλησίας στον κόσμο.
Η Ιερά Μητρόπολη Κισάμου και Σελίνου, ο ευλογημένος αυτός τόπος που γέννησε και έδωσε ήρωες της πίστης και της πατρίδας, που έδωσε γενναίους προμάχους της ελευθερίας και της Ορθοδοξίας, που έδωσε Αγίους και μάρτυρες για του Χριστού την πίστη την Αγία και της Πατρίδας την ελευθερία, η μικρή αυτή γωνιά της γης με τον πανάρχαιο πολιτισμό της, έγραψε ιστορία και συνεχίζει να γράφει ασταμάτητα με ανεξίτηλα γράμματα, άσβεστα και αιώνια.
Αλήθεια τι ιστορία γράφτηκε τα τελευταία χρόνια στην Κίσαμο και το Σέλινο.
Μια Ιστορία με πολλές πτυχές, με πολλές μορφές. Ιστορία Εθνική, Εκκλησιαστική, Ιστορία Ορθόδοξη, Διεκκλησιαστική, Οικουμενική. Ιστορία της Αγάπης του ανθρώπου προς τον άνθρωπο, της Αγάπης του Θεού προς τον άνθρωπο.
Η δύναμης του Θεού Πατρός, η ευλογία του Κυρίου Ιησού και η χάρις του Αγίου Πνεύματος επιτάχθηκαν για την συγγραφή αυτής της Ιστορίας. Και ο συγγραφέας της, ένας τίμιος άνθρωπος, ένας ουράνιος άνθρωπος, ένας επίγειος άγγελος, μια ταπεινή και απλή φυσιογνωμία, μια άδολη και αγία προσωπικότητα, μια πλούσια καρδιά από αγάπη, ένα αστέρι φωτεινό, ένα φρούριο απόρθητο, ένα διαμάντι ανεκτίμητο ο Κισάμου και Σελίνου Ειρηναίος.
Αυτός είναι ο συγγραφέας αυτής της ιστορίας. Αυτός είναι που έγραψε μια για πάντα την Μητρόπολή μας και την Κρήτη μας στην αθανασία.
Και το παράξενο στην ιστορία αυτή είναι ότι ο συγγραφέας της δεν πήρε πηγές από άλλους ιστορικούς, δεν αντέγραψε άλλους. Μεταχειρίστηκε για χαρτί τις ψυχές του ποιμνίου του. Η αγάπη ήταν το μελάνι, η εργασία η πέννα και οι γνώσεις, το παρελθόν που πάντα του θύμιζε την αξία του τόπου αυτού, το παρόν που το έβλεπε στη σωστή πραγματικότητά του και γνώριζε τις ανάγκες του, και το μέλλον που ατένιζε με πραγματική διορατικότητα και ελπίδες που ξεκινούσαν από την αγάπη του Θεού. Και η ιστορία γράφτηκε ολοζώντανη και έτσι θα παραμείνει στις καρδιές των ανθρώπων.
Ιερά Μητρόπολη Κισάμου και Σελίνου ! Ένα πολύτιμο περιδέραιο που στολίζει το σώμα της Εκκλησίας και αποτελείται από πολύτιμα πετράδια, που το καθένα απ’ αυτά είναι κι ένα ίδρυμα, μια έμπνευση και δημιουργία του εργάτου του καλού, μια ζεστή φωλιά αγάπης, πίστης και έργων αγαθών.
Τα ιδρύματα τα οποία δημιούργησε ο οραματιστής ιεράρχης Ειρηναίος, αποτελούν το μεγάλο κοινωνικό έργο της Μητροπόλεως μας. Είναι η αγάπη της Εκκλησίας προς τον άνθρωπο, του άνθρώπου προς τον άνθρωπο, αλλά και η έκφραση της στοργής και της ευθύνης του καλού ποιμένα, του Επισκόπου, προς όλο το ποίμνιό του και ιδιαίτερα προς τα παιδιά.
Μεγάλη η καρδιά που τα δημιούργησε, αφού ήθελε να χωρέσει όλους τους μικρούς και μεγάλους της επαρχίας του και ολοκλήρου της Κρήτης μέσα σ’ αυτήν. Και κτυπούσε αυτή η Αγία καρδιά από την πρώτη ημέρα της ποιμαντορίας του Δεκέμβριος 1957 με την σκέψη της δημιουργίας, της συντηρήσεως, του πολλαπλασιασμού της αναπτύξεως. Και οι κτύποι της καθαροί, ζεστοί και τρυφεροί, έφθασαν σε κάθε ενορία και γωνιά της Μητροπόλεώς μας και σκόρπισαν ζωή, δύναμη, διάθεση και παρηγοριά.
Το κάθε ίδρυμα ήταν και παραμένει μια χαρούμενη κοινωνία ανθρώπων που στέγασε τα νιάτα την λεβεντιά της Κρήτης, κυρίως τότε που η ζωή στην ύπαιθρο ήταν δύσκολη, και η προοπτικές για μάθηση και μόρφωση ήταν ελάχιστες ή και ανύπαρκτες.
Από την Κίσσαμο ως την Παλαιόχωρα, το Κολυμβάρι, τις Βουκολίες την Κάνδανο, και την Αθήνα στήθηκαν σπίτια, υποδειγματικά στην τάξη και τον πολιτισμό και μέσα σε αυτά εκατοντάδες ίσως και χιλιάδες παιδιά της Κρήτης, φιλοξενήθηκαν, μορφώθηκαν και γεύτηκαν την πλούσια στοργή και αγάπη του μεγάλου πατέρα. Δεκάδες επιστήμονες που διαπρέπουν και εργάζονται εντός η εκτός της Πατρίδας μας οφείλουν την πρόοδο και προκοπή των στην τοπική μας Εκκλησία και ιδιαίτερα στην στοργή και την μέριμνα του Επισκόπου και πνευματικού Πατέρα τους.
Το Καστέλι, την έδρα της Μητροπόλεως μας που το όνομά του σημαίνει φρούριο, ο Σεβασμιώτατος ήθελε να το εξοπλίσει με όλα τα σύγχρονα Ελληνικά όπλα και να δώσει την ευκαιρία σε παιδιά των επαρχιών ολόκληρης της Κρήτης να ακολουθήσουν τέχνες και επαγγέλματα με τις οποίες θα συνεχίζονταν η παράδοση και η προκοπή στο νησί μας. Να γιατί ο πρωτοπόρος ιδρυτής ίδρυσε τις επαγγελματικές τεχνικές σχολές Μηχανοτεχνιτών, Ηλεκτρολόγων, Ξυλογλυπτών και Αγγειοπλαστών, από τις οποίες απεφοίτησαν εκατοντάδες τεχνίτες με αξιόλογη προσφορά και σταδιοδρομία.
Δεν του ξέφυγε ακόμα το γεγονός ότι στην εποχή μας που η γυναίκα εγκαταλείπει το σπίτι της, και που χρειάζεται να ξαναζήσει το παλιό νοικοκυριό και να ξαναζωντανέψουν οι παραδώσεις του χωριού, ο τόπος μας χρειάζεται νοικοκυρές αρχόντισσες, που θα αναπιάνουν και θα αναπλάθουν δουλειές και νοικοκυράτα μα και έθιμα παραδώσεις και πολιτισμούς. Αυτό ώθησε τον εμπνευστή να δημιουργήσει την οικοκυρική σχολή που επί τρεις δεκαετίες περίπου έδωσε εφόδια σε νέες για να κρατήσουν με ικανότητα της ωραίες παραδόσεις να διατηρήσουν την Κρητική αρχοντιά, και να στήσουν πρότυπες οικογένειες στο ήθος και τις αρετές.
Σε κάποια άκρη της πόλεως Κισάμου ψηλά στον οικισμό του Πύργου εκδηλώθηκε μια ανείπωτη αγάπη και στοργή πάνω σε δυστυχισμένα παιδία, τα κωφάλαλα. Τι μεγαλύτερη απόδειξη της Αγιότητας του μεγάλου εμπνευστού; Τι περισσότερη έκφραση του μεγαλείου της ψυχής του; Σ’ αυτό το σπίτι της στοργής, παιδιά υστερημένα απ’ όλη την Κρήτη ένιωσαν το χάδι της αγάπης και εφοδιάστηκαν με ειδικά και απαραίτητα εφόδια για την ζωή τους.
Μεγάλο, ιερό, συγκινητικό τούτο το έργο και προκαλεί τον θαυμασμό η αγάπη και η στοργή εκείνων που εργάζονται σ’ αυτό.
Και ακριβώς απέναντι τα γηρατειά η ρίζες της ζωής, το τιμημένο και ένδοξο παρελθόν του τόπου, που κάθε συνετός άνθρωπος προσέχει σέβεται και τιμά. Άλλο ένα δημιούργημα του φωτισμένου δημιουργού. Το Ανουσάκειο που το όνομά του το πείρε από τον δωρητή και ευεργέτη του, μακαριστό Γ. Ανουσάκη είναι ένα μεγάλο και πολιτισμένο σπίτι που μέσα σε αυτό ξεκουράζονται τα γηρατειά, απολαμβάνοντας τις τελευταίες χαρές της εδώ ζωής, και ετοιμάζονται για την αιωνιότητα και παράστασή των στο φοβερό βήμα του Kυρίου. Με σεβασμό και ιερή ευλάβεια φιλούμε τα ροζιασμένα εκείνα χέρια, τα χέρια που αγωνίστηκαν, που πολέμησαν, που εργάστηκαν, που δημιούργησαν για να μένει ο τόπος μας προκομμένος. Χριστιανά τα τέλη της ζωής ημών, ανώδυνα ανεπαίσχυντα ειρηνικά και καλήν απολογία ευχόμεθα σε κάθε θεία λειτουργία της εκκλησίας μας για τους σεβάσμιους αυτούς ανθρώπους, αλλά και για τον δημιουργό του ωραίου αυτού ιδρύματος. Τα τελευταία χρόνια το θεάρεστο αυτό ίδρυμα με την πολύτιμη συμβολή του διευθυντού του, π. Αντωνίου Αρετάκη και του προσωπικού του, επεκτείνει την δράση του με την κατ’ οίκον βοήθεια η οποία με τις κινητές μονάδες της οργώνει κυριολεκτικά καθημερινά τις επαρχίες μας προσφέροντας περίθαλψη, ανακούφιση, παρηγοριά και χαρά στους άρρωστους και ηλικιωμένους που επιθυμούν να παραμένουν στο σπίτι τους.
Στην όμορφη κωμόπολη το Κολυμβάρι και δίπλα στο πάνσεπτο και ιστορικό μοναστήρι της κυρίας των Αγγέλων όπου καθημερινώς από τους περασμένους αιώνες μέχρι σήμερα ακούγονται προσευχές και ύμνοι προς τον Θεό υπέρ του κόσμου, υψώνεται ακόμη ένα δημιούργημα του σεπτού δημιουργού, υψώνεται μεγαλόπρεπη και επιβλητική η Ορθόδοξη Ακαδημία Κρήτης. Ένα ίδρυμα γνωστό στον κόσμο με τρεις λέξεις. Λέξεις που σημαίνουν πολλά, και μαρτυρούν την πίστη τον προγόνων μας, την ανόθευτη και απαραχάρακτη διδασκαλία της εκκλησίας μας, την ευθύνη της, το έργο, και την αποστολή της.
Λέξεις πέρα για πέρα ελληνικές, που θυμίζουν τα μεγάλα επιτεύγματα του ελληνικού πνεύματος, που θυμίζουν την παγκοσμιότητα της αληθινής γνώσεως των γραμμάτων και της παιδείας. Πόθος και στόχος ιερός του δημιουργού, ήταν να υπάρξει στην επαρχία μας ένα ίδρυμα που θα συμβάλλει με επιστημονικές μεθόδους στη αναζωογόνηση του πολιτισμού και της ανθρωπιάς της Κρήτης, του μεγαλείου και της αρχοντιάς της, αλλά και να παραμείνει στους αιώνες ως προπύργιο καταλλαγής και συνδιαλλαγής ανθρώπων και εκκλησιών.
Τα χιλιάδες παγκόσμια επιστημονικά, πανορθόδοξα, διαχριστιανικά και οικουμενικά συνέδρια τα οποία έλαβαν χώρα μέχρι σήμερα στην Ακαδημία με την εμπνευσμένη καθοδήγηση του γενικού διευθυντού της κ. Αλεξάνδρου Παπαδερού μαρτυρούν εύγλωττα το ρόλο που διαδραμάτισε από την ίδρυση της μέχρι και σήμερα, αλλά και την αποστολή της.
Η πνευματική καλλιέργεια που αναμορφώνει τον άνθρωπο τον εξευγενίζει και τον καθιστά φίλο του Θεού και φορέα του ουρανού, αλλά και η άλλη η κοινωνική, η επαγγελματική, η καθημερινή που προσφέρει ποιότητα και αξία στη ζωή του, ήταν ο στόχος της πρωτοβουλίας του επισκόπου μας να οργανώσει τους γυναικείους συλλόγους των ενοριών μας.
Από το έτος 1957 έως και σήμερα όλες οι ενορίες της Μητροπόλεως μας δραστηριοποίησαν τις ενορίτισσές των , μικρές και μεγάλες όχι σε κινήματα φεμινισμού, αλλά σε συνδέσμους αγάπης, αλληλεγγύης, πολιτισμού και φιλανθρωπίας.
Από τότε μέχρι σήμερα οι γυναικείοι σύλλογοι των ενοριών μας έχουν να επιδείξουν έργο σπουδαίο και πολύπλευρο στους διάφορους τομείς της ζωής.
Επίπονα, σιωπηλά και αθόρυβα, ιδιωτικά και συλλογικά εργάστηκαν και αγωνίστηκαν για την διατήρηση της κληρονομιάς των ηθών και εθίμων του τόπου και μέσα από αντίξοες συνθήκες και παρεξηγήσεις στράτευσαν τις δυνάμεις των στην ιερή παράδοση της πίστης και της Πατρίδας.
Το ναυάγιο του Πλοίου Ηράκλειο στα παγωμένα νερά της Φαλκονέρας (7 Δεκεμβρίου 1966) στο οποίο χάθηκαν περισσότεροι από 300 Κρητικοί συγκίνησε την ψυχή του οραματιστή Επισκόπου και έγινε η αφετηρία για την δημιουργία της μεγάλης και πρωτότυπης λαϊκής Εταιρείας Α.Ν.Ε.Κ. Μιάς εταιρίας που με τα πλοία της και την δραστηριότητά της έγινε και παραμένει η πνοή στην ανάπτυξη του τόπου και του νησιού μας, μα και η σιγουριά στα ταξίδια ντόπιων και ξένων που ταξιδεύουν από και προς την Κρήτη αλλά και το εξωτερικό.
Το ανήσυχο πνεύμα του Σεπτού Ιεράρχου από τότε ως και σήμερα δεν σταμάτησε να επεκτείνει, να συντηρεί, να πολλαπλασιάζει, να δημιουργεί πάντα με την συμβολή του ποιμνίου του, Ναούς και ιδρύματα, σχολές Επαγγελματικής και Τεχνικής κατάρτισης και επιμόρφωσης, Ενοριακά και πνευματικά Κέντρα, Τελετές και μνήμες, Εταιρίες και σωματεία τα οποία σημάδεψαν την Κρήτη με μοναδικό στόχο και σκοπό την δόξα του Θεού, καθώς και την πνευματική καλλιέργεια και βελτίωση της ποιότητας της ζωής του λαού της.
Αυτά είναι ελάχιστα από τα φανερά, και γνωστά έργα του Θεοπρόβλητου και φωτισμένου Ιεράρχου μας. Αλλά αν τολμήσουμε να σκιαγραφήσουμε το άλλο, το πνευματικό, το σιωπηλό, το αθόρυβο, τις αγαθοεργίες, τις προτροπές και υπενθυμίσεις, τους κόπους και τις προσπάθειες, τις παρεξηγήσεις και τους ονειδισμούς, τις θλίψεις και τις πικρίες, τις χαρές και απογοητεύσεις, και ακόμα τις στρατιές και πορείες του από τον Ταυρωνίτη ως τον Πλάτανο, από τον Ομαλό ως την Χρισοσκαλίτισσα για να λειτουργήσει και να οδηγήσει το ποίμνιό του, τις στρατιές του από το Καστέλι ως τα Χανιά, ως το Ηράκλειο, ως την Αθήνα και Ευρώπη, ως την Ασία και Αμερική για να διακονήσει προβλήματα και ανάγκες της Εκκλησίας και να αντιπροσωπεύσει την Μητρόπολη μας και Ορθοδοξίας μας σε τοπικά και οικουμενικά συνέδρια όπως ο ίδιος γράφει στην παρακαταθήκη του, επιλλείψη μας ο χρόνος διηγούμενους. Γιατί δεν είναι δυνατόν μέσα στις λίγες και αδρές αυτές γραμμές να σκιαγραφήσουμε την εικόνα του μεγάλου, Θεοπρόβλητου, και λαοφιλούς Ιεράρχου, του Κισάμου και Σελίνου Ειρηναίου. Έστω και αν επί τριάντα χρόνια πορευτήκαμε κοντά του, τον ζήσαμε, ακούσαμε τους κτύπους της καρδιάς του, γευτήκαμε την στοργή και την αγάπη του, νιώσαμε το μεγαλείο της ψυχής του, δεν θα μπορέσει ανθρώπινη γραφίδα να αποδώσει την αλήθεια.
Χρειάζονται νόε Αρχαγγελικαί, γλώσσα ιερού Χρυσοστόμου, πέννα Αποστόλου Παύλου για να περιγράψουν τον χριστιανό Ορθόδοξο Επίσκοπο, Ειρηναίο Γαλανάκη. Γιαυτό σταματούμε και απευθύνουμε ευχαριστία πολύ και ατελείωτη δοξολογία προς τον Τριαδικό Θεό μας, τον κρυφιογνώστη ο οποίος γνωρίζει, τα βάθη της καρδίας, την πρόθεση και διάθεση, το έργο και την προσφορά του σεπτού ποιμενάρχου μας. Αυτός που γνωρίζει τις Λειτουργίες και αναίμακτες θυσίες του, υπέρ των του λαού αγνοημάτων, τις ατελείωτες ευχές και προσευχές του, τις μυστικές δεήσεις και αναφορές του υπέρ του ποιμνίου του και του κόσμου ολόκληρου.
Ευχαριστούμε τον Αρχιποίμενα Σωτήρα και Λυτρωτή μας Κύριο, που έδωσε στην τοπική μας Εκκλησία τοιούτον Ποιμένα άμεπτον, Δίκαιον και Άγιον, ορθοτομούντα τον λόγο της αληθείας και ποιμένοντα επί πεντηκονταετία την ποίμνη των λογικών του προβάτων.
Ευγνομώνος απευθύνουμε λόγο υικής αγάπης και αφοσιώσεως στο σεπτό ποιμενάρχη μας, από τα χέρια του οποίου πήραμε την ιεροσύνη αλλά και μαθητεύσαμε χρόνια κοντά του την σοφία, την πείρα και αγάπη του.
Να είστε βέβαιος Σεβαστέ μας Γέροντα ότι όλα αυτά ποτέ δεν θα λησμονηθούν από εμάς τους ιερείς, αδελφούς και συλλειτουργούς σας και η προσευχή μας θα είναι αέναη στο ιερό θυσιαστήριο υπέρ υγείας, σωτηρίας και μακροημερεύσεως σας.
Έγραψα 25 Μαρτίου 1982
Εορτή του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου
Με πολύ σεβασμό
Πρωθιερεύς π. Εμμανουήλ Μπαργωτάκης